Numer 3 (49)/2010
Konkrety. Litewskie władze oświatowe tylko ostatnio zamknęły cztery polskie szkoły i 45 polskich klas, a kolejnych 107 przeznaczonych jest do likwidacji. Jeśli ta „reforma” szkolnictwa będzie kontynuowana, z 40 szkół średnich z polskim językiem wykładowym pozostanie 13. Tak przynajmniej ocenia to Stowarzyszenie Szkół Polskich na Litwie i jego przewodniczący Józef Kwiatkowski. Mamy tu do czynienia z charakterystyczną asymetrią. O ile w Polsce wymagana jest liczba zaledwie siedmiu uczniów, aby skompletować klasę litewską (lub innych mniejszości narodowych), o tyle na Litwie od Polaków wymaga się aż 15 dzieciaków, aby taka klasa powstała.
W tym samym czasie Najwyższy Sąd Administracyjny Republiki nakazał likwidację szyldów i tablic z polskimi nazwami miast i ulic zamieszkałych przez...
Pamięć zaczęła odtwarzać obraz niezapomniany. Po polach mokotowskich przed trumną stojącą wysoko na lawecie idzie milcząca defilada. Czarne chmury burzy, nadciągającej od wschodniej strony, stanowią tło dla tej trumny. Słychać daleki huk grzmotów. [...] Patrzyłem na całą tę panoramę przed nami i myślałem o tamtej trumnie i zygzakach błyskawic nad nią. Czułem, jak jakieś trudne do zdefiniowania uczucie grozy zaczyna we mnie narastać, tak jakbym słuchał potężnej symfonii, odtwarzającej walkę z transcendentalnym żywiołem poza wymiarami materialnego kosmosu. Myślałem o cyklach narastania i upadku wielkości w dziejach. [...]
* * *
„Panie pułkowniku – powiedziałem – nie wydaje mi się, aby można było powiedzieć, że Polska umiera. Niezależnie od wyniku wojny jakieś Państwo Polskie istnieć...
Prawo do przemocy
Absurdem byłoby sądzić, że autorzy w rodzaju Herberta Marcuse – którego tu przywołuję jako przykład pewnego typu myślenia – są w Polsce czytani masowo. Owszem, słyszą o nich studenci humanistycznych wydziałów uniwersytetów. Jest on wciąż tłumaczony, wydawany i czytany w kręgach polskiej intelektualnej lewicy. Nie rzecz jednak w tym, aby masowej znajomości jego tekstów doszukiwać się wśród szerokich rzesz polskiej lewicowej inteligencji. Rzecz w tym, że echo poglądów rozmaitych tego typu kontrkulturowych guru odbija się w publicystyce, twórczości i obyczajowości tej nowej „nowej klasy”, która od 1989 r. funduje nam niekończącą się „modernizację”, która całość polskiego społeczeństwa – a nie tylko jego zachłanne i egoistyczne elity – podniosłaby rzeczywiście na wyższy...
Doktoraty dawał lekką ręką
Nie należał do profesorów, którzy lekceważą, czy zbywają swoje wykłady. Przygotowywał się do nich starannie, wygłaszał je nawet z pewną dozą celebry. Miał wyjątkowo miły timbre głosu i umiał go świetnie modulować. Słuchaczowi nasuwali się na pamięć ci „niegdysiejsi” profesorowie, którzy przychodzili na wykłady w czarnych surdutach i stwarzali wokół nich aurę odświętności. Czuło się, iż traktuje wykłady jako jedno z ogniw swojej misji narodowo-wychowawczej.
Trzy popołudnia w tygodniu profesor poświęcał na przyjmowanie studentów u siebie w domu. Było na nich zawsze pełno. Niektóre bardziej egzaltowane studentki umyślnie wyszukiwały preteksty dla narady, zmieniały tematy pracy seminaryjnej, byleby tylko mieć okazję porozmawiania z profesorem. [...]...
Żądał sprawności i precyzyjności
Studia polonistyczne były w Krakowie za moich studenckich lat tłumne. Uchodziły, i słusznie, za łatwe. Spory procent studentów, a zwłaszcza studentek, zapisywał się „na literaturę” po prostu dlatego, że studia takie zdawały się zapowiadać przejście przez uniwersytet względnie bezbolesne, bez większego nakładu pracy i wysiłków. [...] tymczasem przepisy uniwersyteckie wymagały od wszystkich studentów pewnego modicum wiedzy językoznawczej: zdania kolokwium z fonetyki opisowej i potem egzaminów z gramatyki opisowej współczesnej polszczyzny, z elementów języka starocerkiewnego i wreszcie – było to ukoronowanie wiedzy i najtrudniejszy egzamin – z gramatyki historycznej z dialektologią. [...W tych warunkach profesor językoznawca, surowy, wymagający, szorstki w...
Pages
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- …
- następna ›
- ostatnia »