Czym jest... szczęście
Czym zatem jest eudaimonia według Arystotelesa? W „Etyce nikomachejskiej” pisze, że: „Dobrze żyć i dobrze działać [w grece wyrażenie to oznacza równocześnie „dobrze się mieć”] to to samo, co być...
Małgorzata Matuszak
-
CZYM JEST... święto
Najważniejsze święta są dniami wolnymi od pracy. Święto nie jest jednak tym samym, co dzień, co czas wolny – wolny od codziennych obowiązków, od pracy, codziennej krzątaniny, od tego, co „przyziemne...
TECHNICYZM POTRZEBUJE HUMANIZMU
Technologizacja Zacząć trzeba od pytania, czym jest „techne” i czym jest „logos”. Według Arystotelesa „techne” jest „trwałą dyspozycją do opartego na trafnym rozumowaniu tworzenia”, jak pisze w „...
CZYM JEST... UTYLITARYZM
Samo pojęcie dobra było różnie przez różnych przedstawicieli tego nurtu filozofii pojmowane, co skutkowało często skrajnie różnymi wnioskami praktycznymi. Utylitaryzm hedonistyczny głosi, że...
FENOMEN OSCARA PISTORIUSA
Paraolimpijczyk na olimpijskiej bieżni Sprawa kryteriów kwalifikacji w sporcie osób niepełnosprawnych to problem aktualny i drażliwy. Funkcjonują w nim grupy niepełnosprawności, zależne od rodzaju...
CZYM JEST... wstyd
W Grecji okresu klasycznego siła wstydu jest wciąż duża. Według Arystotelesa wstyd jest bardziej podobny do uczucia aniżeli do trwałej dyspozycji. W „Etyce nikomachejskiej” określa go jako „lęk przed...
CZYM JEST... DOBRO
Wskazuje Arystoteles na „środek” jako na miarę rozwagi. Czy „środek” jest jednak zasadą? Nie jest nią, jeśli przez zasadę rozumiemy kryterium, które pozwala na określenie owego nie „za dużo” i nie „...
PROBLEMY (NIE)PEŁNOSPRAWNYCH
Inni? Słowo „inwalida” pochodzi od łacińskiego „invalidus” i oznacza człowieka słabego, niedołężnego, bezsilnego, schorowanego. W związku z tak negatywnymi konotacjami odstępuje się dzisiaj od tej...
O WOLNOŚCI I SPRAWIEDLIWOŚCI
Wolność – wobec czego? „Jestem siłą, co chce być wolna” – pisał Roman Ingarden. „Ale zewsząd pod naporem sił innych żyjąca, niewoli zaródź sama w sobie znajduje, jeśli się odpręży, jeżeli wysiłku...
CZYM JEST... CZAS
I nie pytamy w tym miejscu „tylko” o jakiś konkretny, określony czas. Pytamy o czas w ogóle. Gdy potocznie myślimy o czasie, myślimy o czymś, co płynie. Na myśl przychodzi nam jakiś wielki zegar...
CZYM JEST... wolny wybór
Przypisując człowiekowi zdolność wolnego wyboru, czynimy go racją swego działania. Byty naturalne posiadają w sobie przyczynę swego ruchu, od działającego natomiast zależy, czy działanie zapoczątkuje...
CZYM JEST... szacunek
Pojęcie równości nie jest zatem zwieńczeniem problematyki szacunku, ale zaledwie początkiem, do którego dochodzimy, odkrywając w tej równości zarysowującą się już nierówność. Bo chociaż...
O GODNOŚĆ MYŚLENIA
Myślenie dla prawdy i dobra Myślenie wtedy jest godne, gdy godzi w prawdę i dobro. Prawda jest celem myślenia. Myśli się dla prawdy i w imię prawdy, w jej poznawaniu wypełnia się funkcja myślenia...
CZYM JEST... piękno
Różne teorie piękna podają różne jego warunki. Przez wieki wskazywano na warunki obiektywne piękna, najpierw formalne, później też treściowe. Formalne warunki obiektywne tkwiły u podstaw...
CZYM JEST... przyjemność
Powinność dzielnego działania spełniana być winna nie z tego wyłącznie względu, że jest powinnością, ale – przede wszystkim – dlatego, że przyczynia się do urzeczywistnienia dobra swojego i innych,...
CZYM JEST... skuteczność
Jeśli jest cnota „pewnego rodzaju doskonałością i wykończeniem rzeczy”, która jest tym, czym miała być, jeśli działający może zaś dopiąć celu, może wyglądowi jego działającej cnoty niczego nie...
CZYM JEST... PLATOŃSKA METAFORA JASKINI
Wyobraźmy dalej sobie, że jednemu z więźniów udałoby się jakimś sposobem uwolnić z kajdan. Początkowo trudno byłoby się mu przyzwyczaić do oglądania przedmiotów, które dotychczas znał tylko z ich...
CZYM JEST... CNOTA
Punkt odniesienia wszelkich ocen moralnych w etyce cnót stanowi osoba i to, co ją określa – cnota, która jest stanem charakteru człowieka, z którego wypływa jego działanie. Cnotliwe działanie nie...
CZYM JEST... Intelektualizm etyczny Sokratesa
Czytamy u Arystotelesa w „Etyce eudemejskiej”, że Sokrates „uważał, że celem jest poznanie cnoty, i poszukiwał, czym jest sprawiedliwość, i czym męstwo, i każda część dzielności. A robił to rozsądnie...
AKTUALNOŚĆ DYLEMATÓW W „ANTYGONIE” SOFOKLESA
Niesamowity jest człowiek... W pieśni chóru, w pierwszym stasimonie „Antygony”, pada Sofoklejska definicja człowieka: Człowiek jest istotą niesamowitą. A dokładniej: jest najbardziej...Pages