Agnieszka Kowalczyk
Tajemnicza i niezgłębiona Afryka od wieków przyciągała białego człowieka swym pierwotnym pięknem, kusiła egzotyką i fascynowała odmiennością kulturową plemion murzyńskich i ludów arabskich. I choć pierwsze wyprawy Polaków na Czarny Kontynent miały miejsce już w wieku XV i XVI z racji działalności na tych terenach rycerzy zakonu maltańskiego i peregrynacji setek pielgrzymów przez Dolny Egipt do Ziemi Świętej, to jednak szczególne zainteresowanie Afryką przyniósł dopiero wiek XIX, a potem czasy międzywojennych odkryć naukowych i ekspedycji badawczych z udziałem Polaków.
W rejony Afryki chętnie zapuszczali się Józef Czekalski, Jerzy Loth, Bronisław Malinowski i Kazimierz Michałowski. O tym, jaki był ten kontynent przed...
„Kiedyś byłem także człowiekiem poczciwym i statecznym, dopókim nie zwariował. […] Nieostrożny zażyłem śmiertelną dawkę włóczęgostwa i zginąłem” – tak oto pisał o sobie w debiutanckiej książce „Kajakiem do minaretów” (1935) Wacław Korabiewicz – pierwszy włóczęga II RP, globtroter z powołania, miłośnik kajakarskich wypraw, autor dziesiątków reportaży podróżniczych z przeróżnych zakątków świata, poeta, twórca powieści, opowiadań i wspomnień, a do tego lekarz okrętowy i kolekcjoner eksponatów etnograficznych.
Życie pełne przygód Wacława Korabiewicza zaczęło się od Akademickiego Klubu Włóczęgów Wileńskich, który założył w 1923 roku z kolegą Teodorem Nagurskim dla studentów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Tej...
„Mercedario było zdobyte. Zagubiony wśród morza dalekich, odległych od cywilizacji łańcuchów górskich, kolos andyjski przestał być tajemniczym, nietkniętym stopą ludzką, szczytem. Polacy po raz pierwszy w dziejach alpinizmu stanęli pierwsi na jednym z najwyższych wzniesień nowego kontynentu” – obwieszczał światu kierownik pierwszej polskiej wyprawy wysokogórskiej w Andy, Konstanty Narkiewicz-Jodko.
W 1934 roku szóstka śmiałków z Warszawskiego Klubu Wysokogórskiego podjęła się pionierskiej próby zdobycia najwyższych szczytów Ameryki Południowej – w tym Aconcaguy (6961 m) od strony wschodniej, Mercedario (6720 m), Cerro Ramada (6384 m), La Mesa (6200 m), Alma Negra (6110 m), Pico Polaco (6050 m) i Cerro Negro (5550 m). W skład ekipy oprócz...
Jakie było główne zadanie 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego? Miała przede wszystkim oddziaływać na wroga w sposób psychologiczny, paraliżować go strachem i przerażać wizją swego potężnego niszczycielskiego żywiołu, sprawiając wrażenie „jakiejś hordy barbarzyńców – z głębi Azji, z głębi historii idącej przeciw Europie”.
Armia Konna Siemiona Budionnego po raz pierwszy starła się z wojskiem polskim w ostatnich dniach maja 1920 roku. W zwycięskiej dla nas bitwie pod Wołodarką Sowietów rozgromił 1. Pułk Ułanów Krechowieckich, rzucając przeciwko zmasowanej kawalerii rosyjskiej, ciągnącej się szerokim kilometrowym pasem konnicy, trzy swoje nieulękłe pododdziały. Pierwszy dosięgnął nieprzyjaciela szwadron dowodzony przez rotmistrza Racięskiego i ...
Zesłany na Sybir w 1879 roku za działalność konspiracyjną i udział w buncie więziennym próbował dwukrotnie uciec z miejsca swego przeznaczenia – z najzimniejszego na półkuli północnej Wierchojańska.
Za pierwszym razem wyprawił się przez góry (1881), za drugim – popłynął łodzią z biegiem Jany ku Oceanowi Lodowatemu, skąd usiłował przedrzeć się do Ameryki (1882). Obie desperackie próby zakończyły się niepowodzeniem. Wacław Sieroszewski nie poddał się jednak losowi.
Skazany na wieczne osiedlenie w okolicach Średniokołymska Wacław Sieroszewski mękę zesłańczego żywota przekuł w jakąś niewyobrażalną siłę wewnętrzną. Pozwoliła mu ona nie tylko zmierzyć się z potężnymi żywiołami natury i zżerającą go tęsknotą, lecz sprawiła także, że ten...