Agnieszka Kowalczyk
„Gdyby potężny samodzierżca car północy przypuszczał, jakie groźne niebezpieczeństwo kryje się w muzyce Chopina, w prostych melodiach jego mazurków, zabroniłby tej muzyki. To są armaty ukryte wśród kwiatów” – mówił o muzyce Fryderyka Chopina kompozytor Robert Schumann.
Muzyka Chopina była i jest dla nas, Polaków, przede wszystkim żywym wcieleniem tego, co stanowi esencję polskości, co składa się na tożsamość i godność narodu, na jego duchowe piękno. Ignacy Paderewski, wybitny pianista i przyszły premier odrodzonej Rzeczypospolitej, starając się wyrazić istotę muzyki romantycznego twórcy i to, czym była dla żyjących w niewoli, w setną rocznicę jego urodzin (1910) mówił, że w czasach zaborów zabraniano Polakom wszystkiego – „mowy...
W listopadzie 1918 roku Polska budziła się do nowego życia. „Ogień drzemiący iskrą w piersi szarego legionisty był tak silny, czysty i święty, że zdołał płomieniem objąć cały naród, porwać go do czynu, zespolić w szlachetnym wysiłku. Wówczas dopiero na oścież rozwarły się bramy do wolności” – pisała prasa międzywojenna, oddając hołd wszystkim tym, którzy żołnierski szlak do odrodzonej ojczyzny „znaczyli krwią serdeczną” i którzy „złoty sen o niej śnili nawet na śmiertelnych marach”. Odbudowująca się Rzeczpospolita umacniała się i hartowała swego ducha w walce o ściany własnego domu, prowadząc w latach 1918–1921 aż sześć wojen jednocześnie. Wśród nich tę najtrudniejszą i najbardziej dla młodego państwa niebezpieczną – wojnę z Rosją Sowiecką, która miała zdecydować o losach Rzeczypospolitej...
Pierwszy dzień roku 1939 powitał Polaków lekkim przymrozkiem i opadami śniegu. Warszawa pogrążona była jeszcze w głębokim śnie po szalonej sylwestrowej nocy. Minister spraw zagranicznych Józef Beck witał Nowy Rok w Monte Carlo, a prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki w jaworzyńskim zamku myśliwskim koło Zakopanego...
W nocy, 2 stycznia, zmarł w Drozdowie koło Łomży Roman Dmowski, wielki mąż stanu, współtwórca Narodowej Demokracji, wybitny działacz niepodległościowy, delegat na konferencję paryską (1919), sygnatariusz traktatu pokojowego w Wersalu, polityk, który na drodze dyplomatycznej walczył o ustalenie korzystnych dla Polski granic, człowiek wywierający niekwestionowany wpływ na kształtowanie się poglądów politycznych swojego pokolenia.
Najbardziej elektryzującym polskie...
Tajemnicza i niezgłębiona Afryka od wieków przyciągała białego człowieka swym pierwotnym pięknem, kusiła egzotyką i fascynowała odmiennością kulturową plemion murzyńskich i ludów arabskich. I choć pierwsze wyprawy Polaków na Czarny Kontynent miały miejsce już w wieku XV i XVI z racji działalności na tych terenach rycerzy zakonu maltańskiego i peregrynacji setek pielgrzymów przez Dolny Egipt do Ziemi Świętej, to jednak szczególne zainteresowanie Afryką przyniósł dopiero wiek XIX, a potem czasy międzywojennych odkryć naukowych i ekspedycji badawczych z udziałem Polaków.
W rejony Afryki chętnie zapuszczali się Józef Czekalski, Jerzy Loth, Bronisław Malinowski i Kazimierz Michałowski. O tym, jaki był ten kontynent przed...
„Kiedyś byłem także człowiekiem poczciwym i statecznym, dopókim nie zwariował. […] Nieostrożny zażyłem śmiertelną dawkę włóczęgostwa i zginąłem” – tak oto pisał o sobie w debiutanckiej książce „Kajakiem do minaretów” (1935) Wacław Korabiewicz – pierwszy włóczęga II RP, globtroter z powołania, miłośnik kajakarskich wypraw, autor dziesiątków reportaży podróżniczych z przeróżnych zakątków świata, poeta, twórca powieści, opowiadań i wspomnień, a do tego lekarz okrętowy i kolekcjoner eksponatów etnograficznych.
Życie pełne przygód Wacława Korabiewicza zaczęło się od Akademickiego Klubu Włóczęgów Wileńskich, który założył w 1923 roku z kolegą Teodorem Nagurskim dla studentów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Tej...