Przepowiednie Wernyhory o Polsce, Ukrainie i Rosji

W tradycji polsko-ukraińskiej zaistniał jako legendarny Kozak z Zaporoża, rycerz i wieszcz w jednej osobie, niezrównany lirnik opromieniony poetyckim geniuszem, orędownik braterstwa polsko- -ukraińskiego, profeta, który przepowiadał upadek i zmartwychwstanie Polski. Dla jednych był postacią legendarną wysnutą z ludowych podań, dla innych imaginacyjnym tworem romantycznych poetów i pisarzy, ale znaleźli się i tacy, którzy widzieli w nim człowieka z krwi i kości, autentyczną postać historyczną, głosiciela idei sojuszu Ukrainy z Polską. 

Według najstarszego ukraińskiego przekazu ludowego Wernyhora to wielki bohater zdolny pokonać siły natury i mitycznych olbrzymów, to mocarz odpowiadający polskiemu Waligórze.

Baśniowy mocarz czy hetman-emisariusz?

Był ponoć najmłodszym synem pewnego osiadłego na Ukrainie bogacza, który polecił swym trzem potomkom, by gdy umrze, każdy z nich kolejno czuwał nocą przy jego grobie. Kiedy więc skonał, dwaj starsi bracia uprosili młodszego Wernyhorę, by wypełnił za nich to zadanie. I tak przychodzący do niego duch ojca w podzięce za synowską wierność ofiarowywał mu co noc inny dar – najpierw miecz, który czynił jego właściciela niezwyciężonym, potem pierścień, dzięki któremu był w stanie posiąść wiedzę o świecie i znajomość przyszłości, wreszcie uzdę, dzięki której mógł przywoływać do siebie trzy wspaniałe rumaki z bogatymi rzędami i zbroją. W ten sposób Wernyhora stał się kimś niepokonanym,