Katyń Ponad ludzką wiedzę i wyobraźnię

„Grób pod Smoleńskiem jest pod pewnym względem czymś największym i po prostu jedynym na świecie. Przerasta legendarny labirynt i biblijną wieżę Babel, piramidę Cheopsa, drapacze chmur, przerasta ludzką wyobraźnię i ludzką wiedzę. Tego jeszcze nie było. Dzieje nie przekazały nam wypadku tak totalnego mordu, dokonanego w sposób tak nikczemny i w jeszcze bardziej nikczemny sposób zatajonego” – pisał Zygmunt Nowakowski o jednej z największych zbrodni stalinowskiej Rosji – o zbrodni katyńskiej wymierzonej w serce i duszę polskiego narodu.

Ofiarą zbrodni katyńskiej padło około 22 tys. polskich obywateli – jeńców wojennych obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, bestialsko rozstrzelanych w Smoleńsku, Lesie Katyńskim, Charkowie i Kalininie oraz wtrąconych do więzień Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi, których mordowano w Kijowie i Mińsku. 

Tysiące polskich jeńców trudno było pomieścić w starobielskim obozie. Spali, gdzie się tylko dało – w cerkwiach, chatach, stajniach, oborach, składzikach, na ławach i na ziemi. W jednej z malutkich izb drewnianego domku „mieszkało w ciągu pierwszych 5 tygodni – 168 oficerów […]. Na jedno ciało przypadało dosłownie 37 centymetrów wszerz! […] Sto kilkadziesiąt brudnych ciał, w brudnej bieliźnie, pożeranych mrowiem pluskiew i wszy, przylgniętych do siebie do tego stopnia, że niepodobna uchylić się od oddechu sąsiadów; dwieście nagich śmierdzących nóg, wyziera trupio […] spod prycz” –