Czym jest... imperatyw kategoryczny
Tak zwana złota reguła mająca zapobiegać instrumentalizacji drugiego człowieka, głosząca, by „nie czynić drugiemu, co tobie niemiłe”, obecna była już w dialogach Konfucjusza, pismach...
Katechizm inteligenta
-
Czym jest... kolęda
Dla większości współczesnych Polaków „kolęda” oznacza przede wszystkim pieśń o narodzinach Jezusa Chrystusa. Nazywamy nią także poświąteczną wizytę duszpasterską, obejmującą wspólne...
Czym jest… samotność
Samotność nie jest problemem nowym, lecz tak starym jak dzieje samej ludzkości. Związana jest esencjonalnie z naszym istnieniem, niezbywalnie, i nie ma sposobu, by tego uniknąć....
Czym jest... obowiązek
Obowiązek, w potocznym znaczeniu, pojmowany jest zazwyczaj jako zadanie związane ze specyficzną funkcją człowieka w społeczeństwie. Mówimy więc na przykład o powinnościach rodzicielskich, obowiązkach...
Czym jest... cel życia
Człowiek wciąż musi wybierać. Dokonuje tego zaś ze względu na cel, który przyświeca poszczególnej sytuacji, w jakiej się znalazł, i na cel, który nami rozporządza i porządkuje ...
Czym jest... intuicja
Nazywa się ją „szóstym zmysłem”, „wiedzą bez wiedzy”, „nagłym przebłyskiem”, „podszeptem podświadomości”. Intuicja określana jest potocznie jako umiejętność wykorzystywania przez umysł wewnętrznych i...
Czym jest... etyka środka
„Chybiać można w sposób rozmaity [...], właściwie zaś postępować można tylko w jeden sposób” – pisze Arystoteles w „Etyce nikomachejskiej”. Właściwie postępować można tylko na jeden sposób: na sposób...
Czym jest... filozofia
Diogenes Laertios, antyczny historyk filozofii, zaświadcza, iż Pitagoras zwykł porównywać życie człowieka do święta ludowego, w którym jedni uczestniczą po to, aby wziąć udział w igrzyskach...
Czym jest... łaska
Polskie słowo „łaska” bezpośrednio pochodzi od czeskiego „laska”, czyli „miłość, pieszczota, łaszenie się, schlebianie, przymilanie się”. W „Słowniku etymologicznym języka polskiego” W. Borysia...
Czym jest... pasja
Słowo pasja” pojawiło się w tekstach polskich z XVI wieku. Wtedy miało znaczenie wyłącznie religijne, określając cierpienie i mękę Chrystusa, tak jak łacińskie „passio”. Później pasją...
Czym jest... metafizyka
Wydaje się, że odpowiadając na pytanie, czym jest metafizyka, część (większość?) osób odpowiedziałaby, że kojarzy im się ona z duchowością czy religią, a padłyby nawet takie odpowiedzi, że...
Czym jest... pokuszenie
„Pokuszenie” to słowo właściwie nieużywane w dzisiejszej polszczyźnie. Z jednym wyjątkiem. Wypowiadamy je, odmawiając „Modlitwę Pańską” – prosząc Boga, by nas na nie nie wiódł. Ten...
Czym jest... kontemplacja
Pierwotnie łacińskie słowo „contemplatio”, od którego pochodzi termin „kontemplacja”, odnosiło się do oglądania lotu ptaków, by wyczytać z niego bieg swego losu. Później zaś dotyczyło również...
Czym jest... wiedza praktyczna
Sokrates twierdził, że nie posiadał wiedzy o cnocie (gr. arete), gdyż jest ona wiedzą innego rodzaju – praktyczną. Czytamy u Ksenofonta, iż mawiał:, „Ja wcale nie żadnym rozumieniem [...],...
Czym jest... modlitwa
Trudno mówić o modlitwie, trudno o niej pisać. Jest ona doświadczeniem wewnętrznym, bardzo osobistym, intymnym, którym niełatwo się dzielić, dynamicznym, zmieniającym się wraz z tym,...
Czym jest... moralność
Cyceron ma na swoim koncie wiele zasług dla utworzenia łacińskiej terminologii filozoficznej, ukuł również dużo łacińskich odpowiedników greckich pojęć. Jednym z nich jest moralis, słowo...
Czym jest... miłość
Wyraz „miłość” pochodzi od prasłowiańskiego słowa „*mil-ostь”, którego sens ogólnosłowiański to „litość”. Zgodnie z tym w tekstach z XIV i XV wieku rzeczownik „miłość” pojawia się...
Czym jest... sens życia
Sens zdefiniować można, za Józefem Herbutem, jako „to, przez co pewna czynność (jej wytwór) lub stan rzeczy stają się zrozumiałe lub akceptowalne (na płaszczyźnie teoretycznej) albo chciane i ...
Czym jest... paideia
Każda koncepcja człowieka przekłada się na określony model wychowania i kształcenia. Jeśli uznaje się człowieka za psychofizyczną i duchową jedność, to oczywistym się staje, że cel edukacji...
Czym jest... resentyment
„Resentyment” bywa w polszczyźnie terminem często źle rozumianym – jako „re-sentyment”, czyli „powtórny sentyment”, „odradzanie się sympatii do kogoś, ponowne obdarzanie kogoś zaufaniem, a ...Pages
