To, co nas dzieli - pamięć historyczna Polaków i Rosjan

„Czerwono-biała” tożsamość współczesnej Rosji Czy postsowiecko-rosyjska tożsamość współczesnych Rosjan, której kierunek budowy wyznaczyła polityka historyczna i propagandowa Władimira Putina, jest projektem narodowej identyfikacji narzuconym Rosjanom odgórnie przez kremlowskich technologów politycznych? Czy też odwrotnie – jest jedynie spełnieniem społecznego zapotrzebowania, odpowiedzią na powszechnie występujące resentymenty, nie tylko wśród elit? Pytanie o nowy model samoidentyfikacji Rosjan jest aktualne od upadku Imperium Sowieckiego. W czasach głębokiego kryzysu Rosji, straszliwego poniżenia, w jakim jej mieszkańcy się wówczas znaleźli, jedyną alternatywą dla starego, komunistycznego uniwersalizmu wydawała się wówczas odrodzona idea narodowa. Pytanie dotyczyło tego, jaki nowy kształt ona przybierze. Ostatnie lata putinowskiej Rosji przyniosły dobitną odpowiedź. Najtrafniej ten nowy model samoidentyfikacji, który zwyciężył w rywalizacji dwóch tradycji, „czerwonej” – sowieckiej Rosji, z jej „białą” poprzedniczką, przedstawiają teksty Andrzeja Nowaka o rosyjskiej inteligencji, w książce „Historie politycznych tradycji. Piłsudski, Putin i inni”. Autor zwrócił szczególną uwagę na charakter dominującego współcześnie wśród rosyjskich elit intelektualnych dyskursu na temat własnej historii i silną obecność w nim totalitarnego potencjału, nawiązującego do sowieckiej spuścizny. Tak jak Stalin doprowadził do unarodowienia komunizmu poprzez odgórne