Pragmatyczny realizm

Życie w kilku wymiarach Współcześnie bardzo często można się spotkać z opinią, że czas płynie szybciej, że najwyraźniej przyśpieszył. Dawniej ludzie żyli spokojniej, mieli czas na wszystko. Więcej odpoczywali, chętniej się bawili, dużo pracowali, dużo się modlili. Tak naprawdę nie mamy do czynienia z akceleracją, przyśpieszeniem czasu, lecz zdarzeń. Czas fizyczny płynie zawsze jednostajnie i nieustannie. Nie przyśpiesza, nie zwalnia, nie staje. Jest jednokierunkowy i w naszej kulturze ma charakter liniowy, płynie „do przodu”. W tak pojmowanym czasie fizycznym teraźniejszość nie istnieje, jest jedynie punktem przesuwającym się na osi czasu, oddzielającym dokonane od stającego się. W ramach ludzkiego czasu psychologicznego teraźniejszość „tu i teraz” jest odcinkiem. Przestrzenią pomiędzy przeszłością a przyszłością. Ten obszar czasu ma indywidualny wymiar dla każdego z nas. Dla jednych jest to godzina, dla innych dzień, a dla niektórych rok. Teraźniejszość jest względna także z innego powodu – jej trwanie bardzo często określane jest z punktu widzenia wykonywanych zadań. Teraźniejszość to zadania rozpoczęte i jeszcze niedokończone. Do przeszłości należą zamierzenia wypełnione, zakończone określonym wynikiem, do przyszłości zadania jeszcze nie rozpoczęte. Dlatego też człowiek, w zależności od liczby zamysłów, jakie realizuje, może mieć wiele teraźniejszości. Możliwe jest więc życie w kilku wymiarach. Ta względność ma odbicie w naszym języku, określana jest