Historia jest mężczyzną?
Trzeba przyznać – historię mieliśmy niełatwą, ale przynajmniej nie zabrakło nam szczęścia do historyków. Gall, choć Anonim, był erudytą i utalentowanym literatem posługującym się równie biegle prozą, jak i mową wiązaną. Błogosławiony Wincenty Kadłubek był nie tylko erudytą, który z pełną świadomością dopisał Polakom 2 tys. lat historii (wraz ze zwycięstwami nad Aleksandrem i Cezarem), lecz także wykorzystał legendę św. Stanisława jako program polityczny zjednoczenia Polski. Janko z Czarnkowa jak mało kto poznał teorię i technikę władzy i poniósł tego konsekwencje z przywłaszczeniem regaliów Kazimierza Wielkiego. Wielkością samą w sobie był Jan Długosz – człowiek instytucja, najsłabszy może jako wychowawca synów królewskich – jeden awanturnik, drugi lubieżnik, ale przynajmniej trzeci – święty. Historyk krytyczny wobec źródeł, stylista wyborny niepozbawiony profetyzmu, zwłaszcza gdy prorokował powrót Polski nad Odrę i Bałtyk. Maciej Miechowita to jego godny kontynuator, a zarazem pierwszy kronikarz, który opublikował swe dzieło drukiem – chociaż pierwsze wydanie skonfiskowała mu cenzura. Wybitnym literatem okazał się Łukasz Górnicki ze swym słynnym „Dworzaninem”, a Marcin Bielski rozszerzył perspektywę historii Polski o światowy kontekst…
Kolejne pokolenia mogły do tej konstrukcji dokładać swoje cegły i cegiełki, nieraz tak ważne jak „Śpiewy historyczne” Ursyna Niemcewicza krążące w rękopiśmiennych odpisach w latach niewoli. Cały XIX wiek to próba zrozumienia



Artykuł dostępny tylko dla subskrybentów
SUBSKRYBUJ aby mieć dostęp do wszystkich tekstów www.panstwo.net
Masz już subskrypcję? Zaloguj się
- Możliwość odsłuchiwania artykułów gdziekolwiek jesteś [NOWOŚĆ]
- Dostęp do wszystkich treści bieżących wydań "Nowego Państwa"
- Dostęp do archiwum "Nowego Państwa"
- Dostęp do felietonów on-line
* Masz pytania odnośnie subskrypcji? Napisz do nas [email protected]
W tym numerze
-
Święty Tomasz na pytanie, czy drugi człowiek rzeczywiście jest człowiekiem, odpowiedziałby: no ba! Niech ta pełna prostoty i mądrości odpowiedź będzie przewodnikiem na krętych ścieżkach filozofii...
Ślązacy na preriach Teksasu
Któż nie słyszał o Teksasie, gdzie kowboje z naładowanymi rewolwerami i lśniącymi ostrogami u butów hartowali ducha wśród niekończących się prerii, w zmaganiu z dziką przyrodą i wojowniczymi...Grenlandia, piękna panna na wydaniu
Gdyby odwrócić słynne stwierdzenie byłego szefa polskiej dyplomacji, to Grenlandia jest panną na wydaniu nie dość że piękną (można rzec zielonooką), to w dodatku z ogromnym posagiem. Czyż można się...Czarne łabędzie i stare modlitwy. Przedziwna ślepota Europy
To millenium było w Europie inne niż przed tysiącleciem. Dziesięć wieków temu apokaliptyczne nastroje doprowadziły do niezwykłego wrzenia, które przyniosło niepokój królestwom i herezje Kościołowi. W...Karol Zbyszewski od przodu
Karol Zbyszewski jako historyk interesował się szczególnie XVIII wiekiem, chciał zrozumieć tamte elity, które doprowadziły do upadku potężnego państwa polskiego w środku Europy. Po uzyskaniu...„Dziś Ukraina, jutro Azja” Zbójecki sojusz Kima z Putinem
Zwrot Rosji ku Korei Północnej nie wynika tylko z chęci uzyskania pomocy w wojnie z Ukrainą czy z chęci budowy koalicji państw zdeterminowanych wspólnie walczyć z Zachodem. To również naturalne...