Reparacje to realne pojednanie. Przed Niemcami wielki test 

Niemcy rzeczywiście uważają, że pojednanie z Polakami mają dawno za sobą. Wdzięczność za to wyrażają, czysto werbalnie, przy każdej okazji. Ale jest to tzw. kicz pojednania, oparty na klęknięciu Willy’ego Brandta pod pomnikiem Powstania w Getcie. Ofiary niemieckich zbrodni na narodzie polskim, w tym ich dzieci i wnuki, domagają się rozliczenia. Za utracone życie, zdrowie, za wieloletnią pracę na robotach przymusowych, będących formą niewolnictwa, zagrabione mienie: prywatne i publiczne – z prof. Andrzejem Przyłębskim, byłym ambasadorem RP w Niemczech w latach 2016–2022, rozmawia Grzegorz Wszołek.

Od jak dawna mieszka Pan w Niemczech i jak się Panu Profesorowi żyje w kraju naszego zachodniego sąsiada?

Obecnie, po zakończeniu służby dyplomatycznej, nie mieszkam już w Niemczech. Ostatnio podliczyłem jednak liczbę lat, które tam łącznie spędziłem. I wypadło, że około 18. To prawie połowa mego zawodowego życia! Po raz pierwszy zobaczyłem Bundesrepublikę z perspektywy Heidelbergu – w mym przekonaniu najpiękniejszego miasta w Niemczech. Byłem oczarowany. Miasto, w którym wykładali m.in. Georg F.W. Hegel i Karl Jaspers, ale także mój idol Hans-Georg Gadamer, którego wtedy właśnie poznałem. Był wtedy dokładnie 1987 rok. Wizytę powtórzyłem rok później, wraz z całą rodziną. Do dziś to wspominamy. Żona rozpoczęła naukę języka niemieckiego. 

Jak się Państwo poznaliście z obecną prezes Trybunału Konstytucyjnego, Julią