Psychologia tajemnic

Istotą wiary w spisek lub tajemną siłę rządzącą światem jest naturalna i przyrodzona człowiekowi koncepcja nazywana przez Shermera patternicity, co można przetłumaczyć jako „wzoryzm” – skłonność do odnajdywania wzorów – prawidłowości w otaczającym świecie. Współczesna nauka nader często chce, byśmy postrzegali rzeczywistość jako ciąg zdarzeń stochastycznych – rządzonych przez przypadek. Losowa ma być praprzyczyna życia, ciągiem przypadkowych zachowań materii mają być ewolucja i dobór naturalny, codzienne życie i jego kluczowe zdarzenia również mają być w większości losowym nałożeniem się wielu procesów statystycznych. Podobnie wydarzenia polityczne muszą być skomplikowanym ciągiem przypadkowych decyzji, okoliczności, prawidłowości społecznych i funkcjonowania systemu społecznego. Niestety, nawet jeśli te wyjaśnienia są lub bywają ścisłe, nie są dla ludzkiego umysłu satysfakcjonujące. Nie udzielają odpowiedzi na pytanie „jak?”, „dlaczego” czy „kto?”. Przedstawiają otoczenie, w którym brak czytelnych wzorów i zależności albo są one zbyt skomplikowane, by były skuteczne. Ostrożności nigdy za wiele Niewiarygodna zdolność przetrwania, jaką cieszy się nasz gatunek, od zarania człowieczeństwa zależała od umiejętności odnajdywania wzorów wśród wydarzeń i zjawisk obserwowanych wokół. Dostrzeganie wzorów wśród zachowania zwierząt, zjawisk pogodowych i astronomicznych pozwalało przewidzieć przyszłe wydarzenia – pojawienie się stad, na które można polować,