Muzyka, metafora, machina. Nowa fala w PRL

Młodzieżowa muzyka końca epoki PRL to dla wielu po prostu Jarocin. „Fala. Rok 1984 i polski postpunk” Rafała Księżyka pokazuje nam mniej pamiętany świat na skrzyżowaniu PRL-owskich domów kultury, coraz bardziej przesiąknięty tęsknotą do Zachodu; popkulturę z marzeń i lęków pokolenia, które wchodziło w dorosłość w industrialno-autorytarnym państwie. Punk rock i nowa fala, Republika, KSU czy Siekiera – dziś to klasyka, a wówczas Ikar, który zrywał się do lotu.

Kto zna „Dziką rzecz” i „Śnialnię. Śląski underground”, wie, że nie są to wyłącznie książki o muzyce. Rafała Księżyka intryguje koloryt epoki – społeczny, polityczny, kulturowy; historia miejsc i zjawisk. Frapują go procesy zmian, które sprawiły, że przeszłość tak często niepodobna jest do przyszłości; konteksty opisywanych historii, idee, dla których nośnikiem tak często jest muzyka. Tak jest również w przypadku „Fali”. Zjawiska muzyczne oraz lepiej lub gorzej pamiętane postpunkowe i nowofalowe zespoły są opisane w żywych barwach, wzmocnionych wspomnieniami uczestników wydarzeń sprzed dekad – ale autor sięga głębiej. Kojarzy 1984 rok w autorytarnej Polsce ze słynną powieścią George’a Orwella i koalangiem – językiem metafor, jakim posługiwało się społeczeństwo Zajdlowskiej „Paradyzji”, by przechytrzyć swoich nadzorców. Niedługo po premierze powieści najwybitniejszego polskiego reprezentanta socjologicznej fantastyki naukowej magazyn harcerski „Na Przełaj” mianem „Koalang” opatrzył rubrykę z tekstami młodych