Obca i wroga. Przekleństwo nienowoczesnej Rosji

„Nienowoczesny kraj. Rosja w świecie XXI wieku” Władisława Inoziemcewa jest lekturą wymagającą pewnej znajomości rosyjskiej filozofii politycznej i politologicznych koncepcji, które współkształtowały globalne myślenie o współczesności. Książka napisana w znacznej mierze w Polsce, ale z myślą o Rosjanach, jest ostrzeżeniem, które zbyt późno wzięły na serio elity zachodnich państw. Także dla nas może być pożyteczna; rosyjski politolog przygląda się raczej procesom niźli ludziom, które – zgodnie z jego powiedzeniem – doprowadziły do „nędzy ruskiego miru”. 

Ważna sprawa: „Nienowoczesny kraj” nie jest rynkową nowością. Książka ukazała się w Polsce w 2020 roku. Ale – podobnie jak wiele prac rosjoznawczych i sowietologicznych – trafiła na witryny i najbardziej eksponowane miejsca w księgarniach po napaści Rosji na Ukrainę. Inoziemcew jest rosyjskim zapadnikiem, metapolitycznym liberałem. W kwietniu 2022 roku na łamach niezależnego portalu „The Moscow Times” zauważył: „Zachodnie sankcje dotknęły dotąd rosyjskich polityków i propagandystów — ale nie ideologów. To błąd, bo to ci ludzie odpowiadają za zbrodniczą ideologię, która popchnęła Rosję do inwazji na Ukrainę”. To trafna diagnoza, wszak kremlowskie starania o odbudowę imperialnej pozycji państwa spaja przede wszystkim ideologiczne dążenie głęboko wpisane w dzieje Rosji. 

Zapóźnienie i odrębność Rosji

To państwo nie istnieje bez metafizycznej niemal historiozofii,