Radykalny zwrot na Wschód

Upadki i wzloty polskiej polityki pomocowej Jeszcze w okresie rządów AWS (1998–1999) rozpoczęto program rządowy wsparcia przemian demokratycznych w krajach postsowieckich. Uruchomiono m.in. działalność Fundacji „Wiedzieć Jak”, przez którą w ciągu kilku lat przewinęły się setki przedstawicieli elit politycznych z krajów wschodnich, z którymi wspólnie pracowano nie tylko nad projektami reform w ich krajach, ale przede wszystkim utrwalano infrastrukturę kontaktów osobistych z wieloma polskimi środowiskami. W 2003 r. fundację zamknięto. Teoretycznie z powodu braku środków budżetowych. W istocie formacja Leszka Millera wolała nie drażnić Moskwy poprzez aktywność w takich krajach, jak Ukraina, Gruzja, Białoruś, Mołdowa, które nadal są traktowane jako „rosyjskie terytorium kanoniczne”, swoista zamknięta zona. Fundacja „Wiedzieć Jak” to tylko pojedynczy przykład tego, jak ostrożną i zachowawczą politykę prowadzono w latach 2001–2005. Chociaż w efekcie tej decyzji nikomu konkretnemu nie stała się krzywda, to zlikwidowano jakiś kanał wsparcia środowisk na Wschodzie, które mogły wzmacniać naszą pozycję polityczną czy dobrosąsiedzkie relacje. Bardziej szkodliwa i bolesna dla konkretnych osób okazała się polityka wobec Mińska. Ostrożność, by nie powiedzieć lękliwość, władz RP doprowadziła w konsekwencji do brutalnej likwidacji Związku Polaków na Białorusi. Pod hasłem „depolityzacji” białoruskich Polaków Warszawa w latach 2002–2004 aktywnie wspierała liderów ZPB gotowych