Podziemie narodowe na terenie Poznania w latach 1945–1956

„Ojczyzna” Początku okresu okupacji hitlerowskiej sięgała działalność organizacji niepodległościowej o nazwie „Ojczyzna”. Po zakończeniu działań wojennych w 1945 r. członkowie „Ojczyzny” porzucili działalność konspiracyjną i podejmowali pracę zawodową, np. w Poznaniu Zygmunt Wojciechowski zorganizował Instytut Zachodni, którym następnie kierował. Z kolei Jan Jacek Nikisch, który z ramienia „Ojczyzny” był członkiem Rady Jedności Narodowej, pisemnie poinformował członków Rady o swojej rezygnacji z uczestnictwa w jej posiedzeniach. 15 lipca 1945 r. członkowie „Ojczyzny” zebrani na spotkaniu w Poznaniu podjęli decyzję o rozwiązaniu organizacji. Przez lata zapewniali, że nie prowadzili żadnych antykomunistycznych działań. Także w latach 90. Edward Serwański twierdził, że organizację rozwiązano w lipcu 1945 r. Według UB pewna grupa członków nadal odbywała regularne spotkania, podczas których dyskutowano na temat sytuacji politycznej w kraju oraz planowano rozpowszechnianie „wrogiej propagandy” drogą ustną. W tym celu, wewnątrz struktur „Ojczyzny”, Kirył Sosnowski miał założyć komórkę o nazwie „Mała Propaganda”. UB szacowało, że na terenie Polski 23 osoby kontynuowały działalność po lipcu 1945 r. Do pierwszych zatrzymań członków „Ojczyzny” doszło w lipcu i w sierpniu 1947 r. w Krakowie i w Katowicach. Działalność operacyjna skierowana przeciwko członkom organizacji była prowadzona na terenie całego kraju. Do rozpracowania operacyjnego członków „