Niezłomne kobiety gór

Swoją podziemną działalność po wielokroć okupowały więzieniami i ciężkimi przesłuchaniami – w piwnicach zakopiańskiej willi Palace, na Montelupich w Krakowie czy w katowniach Tarnowa. Wiele z nich cierpiało w niemieckich obozach zagłady w Auschwitz-Birkenau albo w Ravensbrück, a po wojnie było prześladowanych przez władze komunistyczne. Książka Agaty Puścikowskiej „Waleczne z gór” jest hołdem złożonym tym właśnie kobietom, które nosiły w sercu Polskę i o nią walczyły.

Niezwykłe, a dotąd prawie zupełnie nieznane historie polskich góralek – Jadwigi Apostoł, Katarzyny Filipek, Heleny Błażusiak, Józefy Machay-Mikowej, Genowefy Kroczek, Antoniny Tatar i wielu innych mieszkanek Podhala, Gorców, Beskidów, Spisza i Orawy – odkrywa współczesna dziennikarka i reportażystka Agata Puścikowska w swojej książce „Waleczne z gór” (2021). W związku z tym, że o wojennych losach jej bohaterek wiedzę posiadają zwykle tylko członkowie rodzin i lokalna społeczność, autorka publikacji próbuje nawiązać kontakt z dziećmi i wnukami tych niezłomnych kobiet. Wysłuchuje ich opowieści, zagłębia się w dokumenty archiwalne i zapiski wspomnieniowe, by po latach zapomnienia mogła usłyszeć o nich cała Polska. „Wybuch wojny na terenach górskich […] – pisze Agata Puścikowska – był dla nich osobistym dramatem, sytuacją ekstremalnie trudną, bolesną. […] Stawały do walki z Niemcami, ale i – ku rozpaczy wielu – z polskimi kolaborantami, zdrajcami, którymi często okazywali się dawni współpracownicy czy