Każda monokultura zabija

Trzeba budować jak najszersze sieci, pokazywać artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki, ale jednocześnie takich, którzy mówią coś na przekór mainstreamowi. Tak właśnie staramy się robić i sądzę, że dzieje się to z powodzeniem. Program CSW jest dziś bardzo różnorodny – z Piotrem Bernatowiczem, dyrektorem Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, rozmawia Józef Pałkiewicz. 

Jest Pan szefem jednej z najważniejszych instytucji wystawienniczych prezentujących w Polsce sztukę współczesną. Wydaje się, że sztuka współczesna budziła zawsze pewien opór, była trudna do przyjęcia – także dziś wielu ludzi, którzy uczestniczą w życiu kulturalnym, łączy ją z przekazem hiperawangardowym, całkowicie oderwanym od odbiorcy, a także często polegającym na agresywnej prowokacji, przekraczaniu kolejnych granic obyczajowych. Czy takie negatywne konotacje są uzasadnione i jeśli tak, czy sztuka współczesna może być inna, czy w ogóle można oczekiwać od niej, by była inna?

Myślę, że trzeba tu rozróżnić dwa zjawiska. Pierwsze z nich to sztuka awangardowa, która rzeczywiście chce przekraczać granice, ale w dziedzinie medium – a zatem wprowadza ona nowe media, eksperymentuje z nimi. Ten proces miał miejsce już od początku XX wieku i owszem, eksperymenty formalne budziły niezrozumienie, były odbierane jako prowokacyjne, jednakże były to poszukiwania nowego języka, nie zaś próby naruszania obyczajów czy przekraczania tabu. Natomiast drugie zjawisko to sztuka, która