STOPNIOWA ZMIANA PARADYGMATU? Moskwa z perspektywy Londynu

Kilka zastrzeżeń Na przestrzeni lat stosunek politycznego, brytyjskiego establishmentu do Sowietów ewoluował w rytm amplitudy, której maksymalne wychylenia z poziomu równowagi wyznaczały: narastające poczucie zagrożenia z jednej i uznanie Sowieckiej Rosji za równoprawnego geopolitycznego partnera z drugiej strony. Poziom równowagi wyznaczałoby adekwatne, a więc zgodne z tym, czym Rosja jest w danym momencie dziejowym, przeciwdziałanie jej lub polityczne z nią współdziałanie, ale rozumienie Rosji przez brytyjski establishment trafnie oddał Winston Churchill maksymą: „Russia is a riddle wrapped in a mystery inside an enigma” („Rosja to zagadka owinięta w tajemnicę wewnątrz sekretu”), co w niczym nie przybliża zrozumienia Rosji, przybliża natomiast stan umysłów brytyjskich liderów. Ta amplituda kształtowała się pod wpływem przemian polityczno-społeczno-gospodarczych w samym Zjednoczonym Królestwie, a punktami zwrotnym były tutaj: rezygnacja Winstona Churchilla w 1955 r. i „konserwatywna rewolucja” Margaret Thatcher. Nie sposób w wymagającej uogólnień, skondensowanej formie artykułu ująć wszystkie historyczne aspekty wzajemnych relacji między Wielką Brytanią i Związkiem Sowieckim; z konieczności musimy odnieść się do tych kilku kluczowych momentów, które mają wpływ na dzisiejsze postrzeganie Rosji z perspektywy Londynu. Z tych samych powodów nie będziemy w stanie szczegółowo prześledzić dynamiki zmiany w relacjach brytyjsko-rosyjskich na przestrzeni ostatnich 20