Czym jest… mądrość
Pewne słowa, a nawet pojęcia, do niedawna jeszcze posiadające niekwestionowane znaczenie i szanowane, niczym rodzinne portrety w opuszczonym zamku pokrywają się warstwą kurzu, która gasi ich blask. Ośmielę się powiedzieć, że tak właśnie dzieje się ze słowami mądrość i sacrum” – pisał w latach 60. XX wieku filozof Gabriel Marcel. W dzisiejszych czasach ta warstwa kurzu na słowie „mądrość” stała się jeszcze grubsza. Stało się ono czymś niepopularnym, anachronicznym wręcz, bo – zbyt trudnym?
Dzisiaj zamiast terminu „mądrość” używamy raczej pojęć inteligencja, wiedza, kompetencje. Mądrość nie jest jednak tym samym co inteligencja. Inteligencja bez mądrości może istnieć, mądrość bez inteligencji – nie. Mądrość ma wiele wspólnego z wiedzą, ale nie jest z nią tożsama. Inteligencja, wiedza i kwalifikacje nie wystarczają, by kogoś nazwać człowiekiem mądrym. One go mądrym nie czynią. Mądrość to coś więcej. Źródłowo, od Arystotelesa, rozdzielamy mądrość na teoretyczną i praktyczną. Pierwsza („sofia”) odnosi się do poznawania pierwszych zasad oraz ich rozumienia, czyli dociekania, czym jest to, co jest, i dlaczego jest takie, jakie jest; druga („fronesis”) – to wiedza o środku, czyli właściwej mierze i tym, co powinne w postępowaniu człowieka, dla namiętności, które targają człowiekiem, i dla samego działania. Choć Arystoteles wskazuje na prymat życia teoretycznego nad praktycznym, to jednak przyznaje, że te dwa aspekty życia nie mogą istnieć niezależnie od siebie – nie



Artykuł dostępny tylko dla subskrybentów
SUBSKRYBUJ aby mieć dostęp do wszystkich tekstów www.panstwo.net
Masz już subskrypcję? Zaloguj się
- Możliwość odsłuchiwania artykułów gdziekolwiek jesteś [NOWOŚĆ]
- Dostęp do wszystkich treści bieżących wydań "Nowego Państwa"
- Dostęp do archiwum "Nowego Państwa"
- Dostęp do felietonów on-line
* Masz pytania odnośnie subskrypcji? Napisz do nas [email protected]
W tym numerze
-
Starzenie się społeczeństwa europejskiego, niski przyrost naturalny oraz problemy osób starszych i tego, jak zapewnić im dobrą starość, są poważnymi wyzwaniami, z którymi musi zmierzyć się...
Pamięć wileńskich rojstów
Powieść „Rojsty” Tadeusza Konwickiego jest jedną z najbardziej obrzydliwych książek w polskiej literaturze, która w sposób niezwykle zafałszowany przedstawia tragiczny fragment polskiej historii...Trumpa gra w szachy z Persami
Rozbrojenie programu atomowego Iranu to jeden z priorytetów Donalda Trumpa. Prezydent USA zarządził politykę „maksymalnej presji”, aby osłabić reżim ajatollahów gospodarczo i zmusić do ustępstw. Nie...Liberalny koniec historii
Jeśliby ktoś zaproponował mi wyrzeczenie się tysiącletniej polskiej tradycji, kultury, historii, mazurków Chopina, pięknych wierszy Mickiewicza, powieści Sienkiewicza, mądrych bajek Krasickiego i ...Niezwykłość życia
„Jestem najpierw żołnierzem, potem kapłanem, a dopiero potem filozofem” – mówił o sobie o. Józef Bocheński. Te słowa oddają hierarchię jego życia, nie były na pewno jakimś jedynie wymyślonym zgrabnym...Dziki putinizm. Jak wojna zmieniła Rosję
„Dzisiejszego Putina można porównać do konstrukcji nośnej domu. Jego rola jest podobna do roli ścian nośnych, na których wszystko spoczywa. W oczach rosyjskich elit, także tych niezadowolonych z ...