Cyfrowi, ale niemi

Jeszcze kilkanaście lat temu wypracowanie było jednym z najważniejszych narzędzi kształcenia na lekcjach polskiego. Uczeń musiał nie tylko czytać lektury, lecz także zmierzyć się z próbą interpretacji, refleksją i własnym pisemnym komentarzem. Dzisiaj prace pisemne stają się rzadkością, a młodzi ludzie coraz rzadziej mierzą się z tekstami wymagającymi dłuższej koncentracji i pogłębionej analizy. Czy to tylko naturalny efekt przemian cywilizacyjnych, czy także skutek decyzji podejmowanych w polskim szkolnictwie?

Europejska cywilizacja przez ponad 2 tys. lat opierała się na kulturze pisma. To w dziełach zapisywanych na pergaminie i papierze przekazywano dorobek filozoficzny, literacki i naukowy. Interpretacja tekstów była fundamentem kształtowania tożsamości religijnej, narodowej i moralnej. Umiejętność czytania i pisania nie była więc wyłącznie sprawnością techniczną, lecz sposobem uczestnictwa w kulturze i dialogu międzypokoleniowym.

Kultura pisma w odwrocie

Przełom XX i XXI wieku przyniósł jednak gwałtowne zmiany. Era cyfrowa wprowadziła nowe modele komunikacji – szybkie, skrótowe, obrazkowe. Lektura dłuższych tekstów stała się dla wielu wyzwaniem, a rosnąca popularność mediów społecznościowych utrwala nawyk konsumowania i tworzenia treści krótkich i powierzchownych.

Sposób myślenia, mówienia i pisania młodych ludzi zaczyna być kształtowany przez ten rytm cyfrowej wymiany informacji. W efekcie dobrze sobie radzą z błyskawiczną reakcją, ze