Rosja jako plaga. Aktualność Krasińskiego
Jedno z najważniejszych pytań dotyczących Rosji rozpropagował w XIX wieku francuski arystokrata Astolphe de Custine. Brzmiało ono: „Czy to charakter narodu rosyjskiego ukształtował takich samowładców, czy też to właśnie ci samowładcy nadali taki charakter narodowi?”. Dla Zygmunta Krasińskiego naród i państwo rosyjskie wzajem niszczyły się i deprawowały: „Rosjanie są to potępieńcy tego świata. [...] Stąd ten u nich namiętny popęd podbojów; on jeden pozwala im zapominać o własnych mękach, bo daje nadzieję ucisku i cierpienia drugich”.
Słynne pytanie de Custine’a przywędrowało z głębin historii, co jeszcze lepiej uzmysławia jego znaczenie. Po raz pierwszy zadał je baron Zygmunt von Herberstein, dyplomata dworu Habsburgów, który dwukrotnie podróżował z misją do Księstwa Moskiewskiego (w 1517 i 1526 roku), na dwór wielkiego księcia Wasyla Iwanowicza. Kilkadziesiąt lat później w dziele „Rerum Moscoviticarum Commentarii” postawił pytanie, które przez wieki dręczyło rosjoznawców, filozofów dziejów, politologów. Niezależnie od udzielanych odpowiedzi sednem pytania było przekonanie, że w moskiewską/rosyjską naturę głęboko wżarta jest straszliwa despocja, rządy oparte na zniewoleniu poddanych.
Nie mniej ważne w XIX wieku było jeszcze jedno zagadnienie, które stało u podwalin pozytywnego mitu Rosji. Pruski ekonomista, baron August von Haxthausen, badacz ustroju agrarnego, stworzył wyidealizowany obraz archaicznej rosyjskiej wspólnoty gminnej, czyli „



Artykuł dostępny tylko dla subskrybentów
SUBSKRYBUJ aby mieć dostęp do wszystkich tekstów www.panstwo.net
Masz już subskrypcję? Zaloguj się
- Możliwość odsłuchiwania artykułów gdziekolwiek jesteś [NOWOŚĆ]
- Dostęp do wszystkich treści bieżących wydań "Nowego Państwa"
- Dostęp do archiwum "Nowego Państwa"
- Dostęp do felietonów on-line
* Masz pytania odnośnie subskrypcji? Napisz do nas prenumerata@swsmedia.pl
W tym numerze
-
W debatach nad własną historią Polacy poruszają niewykorzystane i niedokończone zwycięstwa, których zaniedbanie ściągnęło na kraj długotrwałe katastrofy. Nasi przodkowie wiele reform czy zrywów „...
Pierwszy raz w historii Polska tak ważna dla Azji
Wbrew stwierdzeniom opozycji, że Polska jest izolowana na arenie międzynarodowej, nasz kraj bardzo liczy się w Azji. Rzeczpospolita postrzegana jest jako państwo, które jest godnym zaufania...Referendum Komorowskiego, czyli największa klapa demokracji bezpośredniej w III RP
Referendum sprzed ośmiu lat było najmniej istotnym ze wszystkich zorganizowanych po 1989 roku. Klapa frekwencyjna, fatalny czas, polityczne przesłanki, które mu przyświecały, przegrany organizator w...Rzeczpospolita naszych marzeń
Wielką zbrodnią przed przyszłymi pokoleniami Ukraińców i Polaków będzie to, jak zmarnujemy szansę podarowaną nam przez los – fakt prawdziwego pojednania dwóch narodów w godzinę śmiertelnego...Unia Europejska wrogiem Europy
Koncepcja zjednoczenia Europy powstała wkrótce po zakończeniu najbardziej krwawej w dziejach ludzkości wojny wywołanej przez Niemcy. Miała ona na celu zapobieżenie kolejnemu konfliktowi w Europie,...Najdziwniejszy na świecie kraj
„Uważaj, bo miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą…” – tego rodzaju cytaty spotyka się często w literaturze. A jednak jest tylko jedno miejsce na naszej planecie, które nie tylko z nazwy jest...