Zygmunt hrabia Krasiński. Kasandra niesłuchana

„Rosjanie to są potępieńcy tego świata i jak potępieńcy mają tylko jedną pociechę, swoją pychę. W skrytości serca oni sobie przyznają swoją głęboką degradację; ale nie mają ani dość rozumu, ani dość godności ludzkiej, żeby jej położyć koniec. Wolą wynosić ją do rzędu jakiegoś ideału niewolnictwa, a roszczą sobie i marzą, że prędzej czy później cały świat będzie poddany tej niewoli tak jak oni. Stąd ten u nich namiętny popęd podbojów; on jeden pozwala im zapominać o własnych mękach, bo im daje nadzieję ucisku i cierpienia drugich” – pisał Zygmunt hrabia Krasiński w memoriale skierowanym do Napoleona III w październiku 1854 roku.

Trwa Rok Polskiego Romantyzmu. Dla wielu Polaków romantyzm znaczył coś więcej niż jedynie prąd w literaturze, był pojęciem szerszym – odnosił się do systemu wartości ideowych, moralnych, filozoficznych, artystycznych, a także politycznych. Romantyzm w Polsce przypadł na lata 1822–1864, czyli na okres, kiedy najważniejszą sprawą dla Polaków była nadzieja na odzyskanie niepodległości. To wówczas ujawnił się silny negatywny stosunek do zaborców, zwłaszcza do Rosji. W okresie zaborów to idee romantyzmu stały się spoiwem polskiej wspólnoty narodowej, rozbudzały uczucia narodowe, inspirowały do walki o niepodległość. Romantyzm był niebezpieczny dla wrogów Polaków i polskości, był ostro krytykowany i wyszydzany. 

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku romantyzm nadal zajmował poczesne miejsce w polskiej myśli społecznej