„Przekonanie ludzi, że Rosji nie trzeba się bać, jest nieuzasadnione”

Wywiad z Artisem Pabriksem, politologiem, historykiem, ministrem obrony Łotwy.

Agresji Moskwy na Łotwę pod pretekstem obrony mieszkających tam Rosjan nie można wykluczyć, co pokazuje choćby scenariusz ćwiczeń Zapad-2013. Realna wojna toczy się już dziś na innym froncie. Jeśli na przyjęciu u ambasadora Rosji wygłasza się toast za zwycięstwo Centrum Zgody w Rydze, to korpus dyplomatyczny robi to, czego robić mu nie wypada – udziela wsparcia jednej z partii, co już interpretuje się jako mieszanie się w wewnętrzną politykę państwa. Skuteczność tej miękkiej siły Rosji wyraża się choćby w tym, że ludzie bardziej pozytywnie patrzą na Wschód niż na Zachód.
 
Generał estońskiej armii Peter Hope wypomniał, że „państwo, które jest dwa razy większe od Estonii [czyli Łotwa – przyp. red.], na obronność wydaje dwa razy mniej. Mówiąc wprost, nie zostało to niezauważone w NATO”. Jak Pan to skomentuje?
 
Generał ma rację w 100 procentach. Opinia społeczeństwa i polityków Łotwy radykalnie różni się od estońskiej. Nie myślę, żeby Estończycy mniej uwagi poświęcali innym sferom – nauce, ochronie zdrowia, drogom itd. Ale jednocześnie rozumieją, że bezpieczeństwo to nierozłączna zasadnicza część ogólnego dobrobytu. U nas, niestety, za często dominuje myślenie: a kto na nas napadnie? Po co ta armia? Po co na nią wydawać pieniądze? Nasi międzynarodowi partnerzy mają podstawy wskazywać nam, że nie wypełniamy zobowiązań i obietnic. W zeszłym roku deputowani Sejmu zagłosowali za tym, żebyśmy zdążali do zwiększenia finansowania obronności do 2 proc. PKB, zagłosowała za tym także opozycja. Powinniśmy zrobić krok w tym kierunku. Albo wypełniamy swoje zobowiązania, albo nie trzeba obiecywać, i wtedy wychodzimy z NATO. Ale w tym, co powiedział estoński generał, jest też inny aspekt. Myślę, że przy normalnych partnerskich stosunkach takiego rodzaju wypowiedzi wojskowych z dyplomatycznego punktu widzenia są niedopuszczalne. Tak więc mamy o czym...