Granice reliktowe w mentalności Polaków

Na mapie wyborczej wyraźnie widać wpływ historii – społeczności oderwane od swoich przodków są bardziej liberalne, co widać na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Najbardziej patriotyczna jest Galicja, która od lat głosuje na kolejne wcielenia niepodległościowej prawicy. „Widać rozbiory” – komentują często internauci. Jednak w naszych zachowaniach widać więcej niż rozbiory sprzed dwustu lat.

Gdy więc patrzymy na mapę wyborczą na przykład z 2011 roku, możemy bardzo precyzyjnie wyznaczyć granice reliktowe – takie, których formalnie już nie ma, ale są skutkiem dawniejszych granic – zaborów. Królestwo Polskie głosowało wtedy na Prawo i Sprawiedliwość, zaś zabór pruski, Wielkie Księstwo Poznańskie i Ziemie Odzyskane – na Platformę Obywatelską. Jak to możliwe, że po stu latach od zamazania tych granic w I wojnie światowej, po zjednoczeniu ziem polskich w II Rzeczypospolitej, po walcach dwóch totalitaryzmów – co do powiatu można dziś dostrzec te granice reliktowe? 

Mamy różne odpowiedzi na ten temat, ale wszystkie pokazują, że istnieją bardzo trwałe ciągłości historyczne, które nie są do końca zbadane i zrozumiane. Czy germanizacja w II Rzeszy niemieckiej udała się lepiej niż rusyfikacja w zaborze rosyjskim? A może polskie powstania umocniły postawy konserwatywne? Czy PO odpowiada kodowi kulturowemu zachodniego zaborcy, a PiS gra na tych strunach duszy polskiej, które odpowiadały za narodowe insurekcje?

Granice