Dżuma esbecko-tajniacka. O najnowszej książce Sławomira Cenckiewicza „Transformacja”

To, co działo się w trakcie obrad Okrągłego Stołu, major SB Krzysztof Dubiński nazwał „transakcją epoki”. Przejście z komunizmu do wolnej Polski, wbrew brązowniczym legendom, to historia chorób, które wpłynęły na kształt i zakres suwerenności III RP. Wpływ służb specjalnych na kluczowe procesy spowodował, że zabieg „transformacji” stał się de facto trwającym kilkanaście lat „dealem”, w którym nad niepodległą Polską nadal wisiał cień Moskwy. Zamiast Polski wolnej od komunizmu mieliśmy skażoną postkomunizmem.

Lektura „Transformacji”, drugiej części trylogii Sławomira Cenckiewicza, nie należy do przyjemnych – zderza nas bowiem z trudną, smutną prawdą o tym, jak wyglądał trwający kilka dekad proces przekształceń PRL-u w III Rzeczpospolitą. I daleki jest on niestety od wersji politycznie poprawnej, w której to dokonała się swego rodzaju aksamitna, bezkrwawa rewolucja, zaś ludzie władzy to „patrioci”, którym zawdzięczamy wolną Polskę. 

Od razu trzeba też zaznaczyć, że „Transformacja” to nie tylko opowieść o latach 1988–1989 czy początku lat 90. – ale panorama wydarzeń, życiorysów i politycznych zjawisk, sięgająca z jednej strony w historię PRL-u, a z drugiej doprowadzająca nas aż do czasów obecnych. To swego rodzaju mozaika, zbiór tekstów pisanych w ostatnich kilkunastu latach na łamach prasy, tak jednak ułożona, że zda się tworzyć jedną logiczną i spójną całość. Sprawy, które często nawet znamy, nabierają nowych znaczeń,