Redaktor i jego Zeszyty

W styczniu 1962 roku ukazał się pierwszy numer „Zeszytów Historycznych”, wydawanych przez Instytut Literacki w Paryżu i środowisko paryskiej „Kultury”. Przez prawie 50 lat istnienia „Zeszyty” były jednym z najważniejszych ośrodków polskiej historiografii – tworzyły emigracyjny, historyczny dyskurs, ogniskowały istotny punkt refleksji zarówno nad polskimi dziejami, jak ich rolą w teraźniejszości. Stały się nie tylko inspirującym projektem wydawniczym, lecz także swego rodzaju nieformalną instytucją, której szefował współzałożyciel i szef Instytutu Literackiego oraz „Kultury”, Jerzy Giedroyć. Był jednym z ostatnich wielkich Redaktorów polskich, a jego osobowość stanowiła rdzeń intelektualnej działalności w Maisons-Laffitte. 

Zeszyty Historyczne” to zjawisko. Fenomen, który na gruncie historiografii, kultury i polityki znaczy tak wiele, iż w krótkim tekście – niejako z założenia – trudno nawet je wszystkie pobieżnie opisać i wymieć. Sam szereg znakomitych postaci, których pióro naznaczyło charakter kolejnych „Zeszytów” – historyków, wojskowych, ludzi kultury i polityków, dziennikarzy oraz „historyków-amatorów” – stanowi długą listę fascynujących osobowości. A co dopiero, gdy dodamy konteksty dotyczące poruszanych spraw i tematów, wspomnień i źródeł, recenzji czy tekstów o charakterze epitafijnym (m.in. wspaniale pisanych pożegnań wybitnych przedstawicieli polskiej historiografii), a wreszcie cały obszar refleksji politologicznej i politycznej.