Sumienna agentka „Helena”

„[...] w pełnym zrozumieniu odpowiedzialności za złożenie niniejszego zobowiązania godzę się dobrowolnie współpracować z MBP dla umożliwienia przez moje informacje dotarcia do środowisk wrogich działających na szkodę Polski Ludowej. Sądzę, że posiadam możliwości współpracy w tym kierunku ze względu na pochodzenie moje z wrogiego środowiska i działalność okupacyjną w wywiadzie AK na terenie Wilna. Pracę swoją traktować będę poważnie i wykonywać sumiennie w miarę moich możliwości. Informacji udzielać będę na piśmie podpisując pseudonimem »Helena«. Zobowiązanie oraz współpracę zachowam w najściślejszej tajemnicy. Warszawa 21 XI 51 r. Hanna Skarżanka”. W czasie II wojny światowej żołnierz wileńskiej AK, wywiadowczyni Kedywu i Samodzielnej Sekcji Specjalnej, formacji odpowiedzialnych m.in. za wykonywanie wyroków śmierci na okupantach i zdrajcach. Zajmowała się wywiadem, choć uczestniczyła też w zdobywaniu broni dla AK, a nawet odbijaniu więźniów. Gwiazda filmu i teatru lat 60. i 70. Później związana ze środowiskiem „Solidarności”, zaangażowana w sprawowane przez ks. Jerzego Popiełuszkę Msze za Ojczyznę. Tyle oficjalnie. Hanna Skarżanka w okresie stalinowskim miała też jednak… kontakt z partią komunistyczną, której została członkiem oraz zarejestrowana została jako TW „Helena”.  Po utracie przez Polskę Wilna Skarżanka występowała m.in. w teatrze olsztyńskim, następnie grała na scenach warszawskich, w tym w Teatrze Polskim, „Ateneum”. Jej pierwszy mąż, por. Stefan