Rolnictwo jako zbrodnia przeciwko ludzkości

To nie jest żart – ostatnie dyskusje zachodnich antropologów i archeologów sprowadzają się do wniosków, że ludzkość powinna porzucić państwa, miasta, a nawet rolnictwo i znów polować w lasach na dziką zwierzynę, żyjąc jak łowcy i zbieracze przed tysiącami lat.

Autorami takich tez są nietuzinkowi autorzy – czytani, rozpoznawani i tłumaczeni na dziesiątki języków. Taki Yuval Harari jest jednym z najpopularniejszych autorów współczesnego świata, inni – jak na przykład David Graeber i David Wengrow – rzucili wyzwanie całej obecnej archeologii, przekonując, że świat już dawno poszedł w złą stronę i trzeba go rewolucyjnie, totalnie naprawić. Cały ten nurt humanistów bierze na celownik na przykład decyzję człowieka o rozpoczęciu uprawy zbóż – Harari nazywa to pierwszą zbrodnią ludzkości w dziejach. 

Żeby było jasne – Graeber i Wengrow to nie są bagatelni badacze. Ich prace to naukowe badania wspólnot ludzkich na wiele wieków przed wynalezieniem pisma, a więc przed rozpoczęciem się historii właściwej. W najnowszej książce „Narodziny wszystkiego. Nowa historia ludzkości” przyglądają się rdzennym ludom Ameryki sprzed Krzysztofa Kolumba albo wspólnotom w Europie, Azji czy na Bliskim Wschodzie, sięgając nawet do przykładów sprzed 10 tysięcy lat. Ich interpretacja odkryć archeologicznych jest fascynująca, świeża i pełna różnych perspektyw – gdy jednak przekuwają oni to na współczesne wnioski, to zaczyna się tworzenie