Dariusz Jarosiński
Urzędniczka leczy chorych
Wanda Bortkiewicz, z domu Czyżewska, ps. „Basia”, „Barbara Zakrzewska”, przeszła drogę żołnierzy, których na początku lat 90. członkowie antykomunistycznej Ligi Republikańskiej nazwali „wyklętymi”. Była żołnierzem legendarnych oddziałów Polskiego Państwa Podziemnego – pierwszego oddziału partyzanckiego AK na Wileńszczyźnie dowodzonego przez „Kmicica”, a potem V Brygady Wileńskiej AK dowodzonej przez „Łupaszkę”. Uczestniczka konspiracji antykomunistycznej, więziona w olsztyńskim więzieniu. Sanitariuszka, pielęgniarka, łączniczka. Po 1989 r. odmówiła przyjęcia jakichkolwiek apanaży dla kombatantów. Uznała, że inni są bardziej potrzebujący.
Wanda Czyżewska pochodzi z kresowej rodziny ziemiańskiej, inteligenckiej, w chwili wybuchu wojny mieszkała z rodzicami w...
Dwugłos zamiast wstępu
Zybura raczej nie bez powodu zamieszcza „Zamiast wstępu” wypowiedzi Jadwigi Maurer i Czesława Miłosza. Można domniemywać, że są to opinie bliskie autorowi antologii, a zarazem ułatwiające czytelnikowi lekturę pozostałych tekstów. Są to poglądy o Mackiewiczu osób od siebie odległych mentalnie, ukształtowanych w zupełnie odmiennych środowiskach, patrzących na pisarza poprzez pryzmat różnych doświadczeń życiowych. Maurer, emigracyjna polska pisarka żydowskiego pochodzenia, urodzona w Kielcach, m.in. profesor na Uniwersytecie w Berkeley, widzi w Mackiewiczu kontynuatora najlepszej polskiej prozy – Sienkiewicza, Żeromskiego, Prusa. Podkreśla tezę Mackiewicza, według której „nie istnieją narody dobre i złe, istnieją natomiast dobrzy i źli ludzie, a głównie istnieją...
Stanisław Swianiewicz (po lewej stronie) w rozmowie z gen. Romualdem Wolikowskim
Listy z łagru
Pan Bóg nie wysłuchał do końca modlitwy. Do Wilna wkroczyli Sowieci. Żona prof. Swianiewicza, przed wojną nauczycielka w polskim gimnazjum, aby utrzymać na jako takim poziomie rodzinę, od jesieni 1940 roku uczyła geografii Związku Sowieckiego na nowo powstałym Uniwersytecie Robotniczym. Jednak i tak trudno było związać koniec z końcem.
Wiosną 1943 roku w „Gońcu Wileńskim”, niemieckiej gadzinówce, zaczęto publikować listy zamordowanych oficerów polskich, znalezione w katyńskich grobach. W Wilnie nikt nie miał wątpliwości, że zbrodni na jeńcach wojennych dopuścili się Sowieci.
Mieszkańcy Warszawy natomiast przyjmowali te wiadomości z niedowierzaniem. Jak pisał Janusz Zawodny, autor...
Tewje Bielski Asael Bielski Zus Bielski
Obozowisko Bielskich
Naszą przewodniczką po Puszczy Nalibockiej jest pochodząca stąd dziennikarka białoruska. Wierzymy, że jej służbowa legitymacja pomoże nam chociaż uchylić drzwi ludzi pamiętających Bielskich.
Grudniowy dzień jest bardzo krótki. W puszczy jeszcze krótszy. W olchowo-sosnowym lesie leżą resztki szklącego się śniegu, choć od wielu dni na termometrach temperatura dodatnia. Musimy uważać, bo napotykamy wiele niespodzianek w postaci bagien i...
Tewje Bielski Asael Bielski Zus Bielski
Obozowisko Bielskich
Naszą przewodniczką po Puszczy Nalibockiej jest pochodząca stąd dziennikarka białoruska. Wierzymy, że jej służbowa legitymacja pomoże nam chociaż uchylić drzwi ludzi pamiętających Bielskich.
Grudniowy dzień jest bardzo krótki. W puszczy jeszcze krótszy. W olchowo-sosnowym lesie leżą resztki szklącego się śniegu, choć od wielu dni na termometrach temperatura dodatnia. Musimy uważać, bo napotykamy wiele niespodzianek w postaci bagien i...