„Demiurg” – jedna z najważniejszych biografii ostatnich lat

„Demiurg” Romana Graczyka to z pewnością cenna pozycja. Opowiada o człowieku, którego całej historii życia nie opisał żaden polski autor, jedynie ścieżkę hagiografii tej postaci wytyczył francuski politolog Bouyeure Cyril. Polscy badacze historii najnowszej długo czekali na książkę o Adamie Michniku. I mimo luk, będzie ona ważnym punktem odniesienia dla historyków.

Ponad 30 stron Roman Graczyk zapełnił genealogią przyszłego redaktora „Gazety Wyborczej”. Nie ucieka od prawdy historycznej, wskazując na komunistyczne korzenie zarówno ojca, Ozjasza Szechtera, już od II RP zaangażowanego w budowę ruchu komunistycznego, jak i matki, Heleny Michnik. Poznała swojego partnera i ojca Adama we Lwowie w 1936 roku, również – tak jak Ozjasz – budowała powojenną rzeczywistość, wykładała w szkole Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i robiła karierę jako intelektualistka z ramienia PZPR. Graczyk pisze o losach rodziny w sposób niezwykle ciekawy, choć – niestety – skrótowy. Nie unika scharakteryzowania przyrodniego brata Michnika, Stefana – zbrodniarza komunistycznego, informatora owianej złą sławą Informacji Wojskowej, zhańbionego sędziego Wojskowego Sądu Rejonowego.

W atmosferze komunizmu

Jak w takim otoczeniu mógł odnaleźć się Adam Michnik i mocniej zaangażować się w rozbijanie siermiężnego socjalizmu w wykonaniu ekipy Władysława Gomułki? Otóż już na początku Graczyk stawia tezę, że żydowsko-komunistyczna rodzina spowita była