Retrospekcje

„Dawno minęły czasy, kiedy Polacy krzywdzili Żydów bez reakcji” – ogłosił szef izraelskiego MSZ Jair Lapid. Po ukazaniu się wielu książek, a szczególnie filmów przedstawiających w nieprawdziwym świetle polskich chłopów, odnieść można wrażenie, że tego, jak było, nikt nie ma ochoty opisywać. Wiadomo, kontrowersyjny temat… Tymczasem Józef Mackiewicz z czasów, gdy jeszcze nie był pisarzem, lecz reportażystą opisującym sytuację społeczną m.in. na Polesiu, zostawił nam cenne relacje na ten temat. Zgodnie ze swoim literackim credo Mackiewicz niczego nie upiększał, nie pisał także z polonocentrycznego punktu widzenia. O tym pierwszy tekst.

A po nim przedrukowujemy dwa teksty Mieczysława Grydzewskiego, redaktora londyńskich „Wiadomości”, które ukazały się w rubryce „Silva rerum”. Pierwszy dotyczy tego, jak polski rząd zareagował na zbrodnię katyńską. Sześć lat po jej ujawnieniu pisał on o tym, że choć świat nie był skłonny przyjąć prawdy, to decyzja rządu, by od początku podjąć walkę o nią, okazała się słuszna. Pokazały to kolejne lata, gdy dzięki temu sprawa Katynia stawała na międzynarodowym forum. Jak ma się to do postawy Komorowskiego i Tuska po 10 kwietnia 2010 roku, sami sobie Państwo dopowiedzą.

I niezwykle ciekawy tekścik drugi, dotyczący mało znanego wydarzenia. Oto w 1933 roku kierowane przez Grydzewskiego „Wiadomości Literackie” wydały numer poświęcony kulturze Związku Sowieckiego, w którym głos zabrała intelektualna elita sowiecka. W