Przez Watykan do Polski

Niewątpliwie wywiad komunistyczny był bardziej niż inne służby związany z Moskwą. Polegało to nie tylko na szkoleniach, które przeprowadzały wszystkie departamenty (przykładowo Grzegorz Piotrowski, zabójca ks. Jerzego Popiełuszki, też jeździł do Moskwy; „wymiana myśli i doświadczeń” dotyczyła także kierownictwa Urzędu ds. Wyznań). Dotyczy to przede wszystkim bardzo silnych powiązań organizacyjnych i personalnych, jakie miał polski wywiad z KGB. Praca tego wywiadu niezależnie od tego, kto był wykonawcą czy źródłem, docierała do bloku państw komunistycznych. W raportach widać intensywny obieg pism, który dotyczył Jana Pawła II i jego otoczenia, od momentu, gdy kardynał krakowski został papieżem. Nie wiadomo na razie, ile informacji pochodzących z polskich źródeł będzie można jeszcze odnaleźć w aktach Stasi czy aktach węgierskich. Istotnym źródłem wiedzy dotyczącym obiegu raportów wewnątrzwywiadowczych są archiwa Stasi. Odkryto tam zbiór raportów (otrzymywanych, jak sądzę, w wersji rosyjskojęzycznej), który był przekazywany wszystkim tajnym służbom państw komunistycznych. Równocześnie konkretny wywiad – w tym wypadku peerelowski Departament I MSW prowadził na poziomie operacyjnym swoich informatorów, poprzez rezydenturę w Rzymie (afiliowaną, rzecz jasna, przy Ambasadzie PRL przy Kwirynale). Raporty spisywano w ten sposób, by nie odkrywać źródła. Jak to jest wyraźnie widoczne w instrukcjach w latach 60., a szczególnie w latach 70., Stolica Apostolska traktowana była jako podmiot